Muhadi, 43, ketua unit kejiranan (RT) 10 di Pluit, Penjaringan, Jakarta Utara berhampiran Pelabuhan Penumpang Muara Angke, antara mereka yang kawasannya masih belum dicapai melalui saluran paip dari PAM Jaya.

Untuk isi rumahnya, Muhadi bergantung kepada air bawah tanah yang dipam dari perigi berhampiran, sekali-sekala membeli jeritin plastik biru air dari gerobak yang berkeliaran. Setiap hari, dia perlu membeli sekitar lima hingga enam tin air 20 liter, berharga minimum Rp 5,000 (AS$0.34) setiap satu.

Muhadi berkata, sesetengah isi rumah memerlukan sebanyak 15 tin jika rumah besar atau berniaga kecil-kecilan seperti warteg (gerai nasi dan lauk).

"Sesetengah orang juga menggali telaga cetek, tetapi airnya selalunya kotor," kata Muhadi awal bulan ini.

Beberapa buah rumah di Muara Angke mempunyai telaga sedalam kurang dua meter. Oleh kerana kawasan kejiranan berhampiran pantai dan tidak mempunyai sistem kumbahan yang betul, air kumbahan sering meresap ke dalam tanah dan kembali ke dalam telaga.

​

Muhadi berkata, air dari perigi cetek ini hanya baik untuk dicuci.

Beliau menambah bahawa air biasanya tersedia sepanjang tahun, dengan kekurangan biasanya berlaku sekitar bulan puasa Ramadhan dan Idul Fitri, yang jatuh antara Jun dan September pada 2010-an dan antara April dan Julai pada awal 2020-an, kerana banyak air digunakan untuk bersiap sedia untuk menyambut perayaan.

Beliau berkata, penduduk telah meminta syarikat air bandar untuk memasang paip, tetapi diberitahu pemasangan paip di situ tidak dapat dilakukan kerana status undang-undang rumah di Muara Angke tidak jelas.

Bekalan air Jakarta walaupun bagi mereka yang mempunyai paip mungkin terdedah kepada perubahan iklim, terutamanya semasa tempoh El Niño.

​

Profesor meteorologi dan klimatologi Agensi Penyelidikan dan Inovasi Nasional (BRIN), Edvin Aldrian berkata Jakarta dan kawasan sekitarnya secara semula jadi mempunyai akses kepada air kerana sungai yang agak pendek mengalir dari pergunungan ke pantai yang agak rata.

Beliau berkata berdasarkan geografi sahaja, Jakarta mempunyai banyak air dan mungkin tidak mengalami krisis air jangka panjang.

​

“Masalah berkaitan air di sini adalah bermusim. Kebimbangan kami terutamanya musim kemarau yang, jika berpanjangan, boleh menyebabkan kekurangan air,” kata Edvin pada 2 Ogos.

Beliau berkata bahawa laporan Panel Antara Kerajaan Mengenai Perubahan Iklim (IPCC) telah menunjukkan bahawa iklim pada masa hadapan akan menjadi lebih seperti El Niño akibat pemanasan global, manakala peristiwa El Niño juga akan meningkat dalam intensiti dan kekerapan.

Bagaimanapun, beliau menegaskan bahawa El Niño biasanya tidak berlangsung sehingga Disember, malah musim hujan yang agak singkat sepatutnya mencukupi untuk mengisi semula pantai utara Jawa berhampiran Jakarta.

​

Pulau Jawa akan mengalami defisit air yang semakin teruk sehingga 2070 menurut penyelidikan oleh Institut Sains Indonesia (LIPI) - institut pelopor BRIN - pusat geoteknologi berdasarkan pemodelan menggunakan penjana senario iklim serantau MAGICC/SCENGEN pada 2005 dan 2018 mengenai kesan perubahan iklim terhadap keseimbangan air.

Sementara itu, kajian Badan Perancang Pembangunan Nasional (Bappenas) pada 2019 meramalkan, menjelang 2045 kira-kira 9.6 peratus wilayah Jawa, Bali dan Nusa Tenggara akan mengalami krisis air, meningkat daripada 6 peratus pada 2000.

Firdaus Ali, pakar hidrologi dan pengasas Institut Air Indonesia, berkata Jakarta sudah mempunyai pelbagai masalah yang menjejaskan akses air bersih, dan perubahan iklim juga akan memburukkan lagi masalah tersebut.

Beliau berkata, kebocoran air paip dalam sistem bekalan sedia ada adalah pada 46 peratus, sedangkan idealnya kurang daripada 25 peratus. Liputan perkhidmatan sebenar oleh PAM Jaya sebenarnya mungkin kurang daripada 64 peratus daripada liputan paip kerana PAM Jaya hanya mengira penduduk rasmi Jakarta sambil mendiskaunkan kesan kebocoran dan gangguan dalam sistem paip.

​

"Sebelum kita bercakap tentang perubahan iklim, Jakarta sudah bergelut untuk menyediakan air bersih," kata Firdaus.

Tegasnya, masalah sumber air juga penting kerana walaupun terdapat 13 sungai yang mengalir melalui bandar, ia tidak boleh digunakan sebagai sumber air yang boleh diminum akibat pencemaran.

Sebaliknya, Jakarta bergantung kepada sumber di luar bandar seperti Empangan Jatiluhur di Jawa Barat, di mana Jakarta mendapat 81 peratus air paipnya.

PAM Jaya menyasarkan Jakarta menyediakan liputan 100 peratus sistem air minuman menjelang 2030, seperti dipetik Antara. Pengarah Presiden syarikat air itu Arief Nasrudin berkata adalah penting untuk berbuat demikian kerana pengekstrakan air yang berterusan boleh memburukkan lagi masalah alam sekitar Jakarta, seperti penurunan tanah.

Usaha ibu negara untuk meningkatkan liputan paip juga datang kerana kontrak 25 tahunnya dengan syarikat air swasta Aetra dan Palyja akan tamat tahun depan.

Pada penghujung Julai, Pengarah Perkhidmatan PAM Jaya Syahrul Hasan berkata syarikat itu komited untuk menamatkan penswastaan ​​air di bandar ini, dengan tempoh peralihan bermula dari Ogos 2022 hingga 31 Januari 2023. - The Jakarta Post/ANN